Kabakulak Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Kabakulak, tükürük bezlerini (özellikle kulak altındaki parotis bezlerini) etkileyen viral bir enfeksiyon hastalığıdır. Paramyxoviridae ailesine ait bir virüs tarafından bulaşır. En sık çocukluk çağında görülmekle birlikte, aşısız yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Bulaşıcılığı yüksek olan bu hastalık, öksürük, hapşırık veya yakın temasla kolayca yayılır.

Belirtiler genellikle ateş, baş ağrısı, halsizlik ve iştahsızlık ile başlar. Ardından tükürük bezlerinde şişlik ve ağrı gelişir. Şişlik genellikle yüzün bir veya iki yanında belirginleşir, çiğneme ve yutma sırasında ağrı artar. Bazı durumlarda erkeklerde testis iltihabı (orşit), kadınlarda yumurtalık iltihabı (ooforit) gibi komplikasyonlar gelişebilir.

Tedavi yöntemleri semptomlara yöneliktir çünkü hastalık için spesifik bir antiviral tedavi yoktur. Dinlenme, bol sıvı tüketimi, ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar, soğuk kompres uygulamaları şikâyetleri hafifletir. Komplikasyonların önlenmesi için kabakulak aşısı (MMR aşısı) en etkili korunma yöntemidir.

İÇİNDEKİLER

• Kabakulak nedir?
• Kabakulak nasıl bulaşır?
• Kabakulak belirtileri nelerdir?
• Kabakulak en çok kimlerde görülür?
• Kabakulak tedavi edilebilir mi?
• Kabakulak için hangi doktora gidilir?
• Kabakulak aşısı var mı?
• Kabakulak kısırlığa yol açar mı?
• Kabakulak ne kadar sürede geçer?
• Kabakulak geçiren tekrar olur mu?
• Kabakulak ölümcül müdür?
• Kabakulak hamilelikte tehlikeli midir?
• Kabakulak için evde ne iyi gelir?
• Kabakulak komplikasyonları nelerdir?
• Kabakulaktan korunmak mümkün müdür?
• Kabakulak Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kabakulak nedir?

Kabakulak, Paramyxoviridae ailesine ait bir virüsün neden olduğu, bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Özellikle tükürük bezlerini (parotis bezleri) etkiler. Çocuklarda sık görülmekle birlikte aşısız yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Bulaşıcılığı yüksektir ve damlacık yoluyla kolayca yayılır.

Kabakulak nasıl bulaşır?

Kabakulak virüsü insandan insana hava yoluyla veya yakın temasla bulaşır. Öksürük, hapşırık, konuşma sırasında çıkan damlacıklarla veya aynı bardak, çatal-kaşık gibi eşyaların paylaşılmasıyla virüs kolayca yayılır.

Kabakulak belirtileri nelerdir?

• Ateş
• Baş ağrısı ve halsizlik
• İştahsızlık
• Çene ve kulak çevresinde ağrı
• Tükürük bezlerinde şişlik ve hassasiyet
• Çiğneme ve yutkunma sırasında ağrı

Şiddetli vakalarda erkeklerde testis iltihabı (orşit), kadınlarda yumurtalık iltihabı (ooforit) görülebilir.

Kabakulak en çok kimlerde görülür?

Kabakulak en sık aşısız çocuklarda görülür. Ancak bağışıklığı zayıf olan veya kabakulak aşısı (MMR) yaptırmamış yetişkinlerde de ortaya çıkabilir.

Kabakulak tedavi edilebilir mi?

Kabakulak için spesifik bir antiviral ilaç yoktur. Tedavi, belirtileri hafifletmeye yönelik destek tedavilerinden oluşur. Dinlenme, sıvı tüketimi, ağrı kesiciler ve ateş düşürücüler uygulanır. Hastalık genellikle 1–2 hafta içinde kendiliğinden iyileşir.

Kabakulak için hangi doktora gidilir?

Kabakulak şüphesi durumunda öncelikle aile hekimine başvurulabilir. Gerekli durumlarda çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı veya enfeksiyon hastalıkları uzmanı da sürece dahil olabilir.

Kabakulak aşısı var mı?

Evet. Kabakulaktan korunmanın en etkili yolu MMR aşısıdır (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak). Bu aşı rutin çocukluk aşıları arasındadır ve yüksek koruma sağlar.

Kabakulak kısırlığa yol açar mı?

Kabakulak erkeklerde testis iltihabına (orşit) yol açabilir. Bu durum nadiren testislerde kalıcı hasar bırakabilir. Çift taraflı ve ağır orşit geçirenlerde sperm üretimi etkilenebilir ve kısırlık riski artabilir. Ancak bu durum çok nadir görülür.

Kabakulak ne kadar sürede geçer?

Kabakulak genellikle 1–2 hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Şişlik 5–7 gün içinde azalır, ateş ve halsizlik de 1 hafta içinde kaybolur.

Kabakulak geçiren tekrar olur mu?

p>Kabakulak virüsü ile enfeksiyon genellikle ömür boyu bağışıklık sağlar. Yani bir kez kabakulak geçiren kişide tekrar görülmesi çok nadirdir.

Kabakulak ölümcül müdür?

p>Kabakulak genellikle hafif seyirli bir hastalıktır ve ölümcül değildir. Ancak komplikasyonlar geliştiğinde (örneğin menenjit, pankreatit, testis iltihabı) ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle dikkatli takip edilmelidir.

Kabakulak hamilelikte tehlikeli midir?

Hamilelikte kabakulak geçirmek, özellikle ilk trimesterde, düşük riskini artırabilir. Ayrıca annenin ateşli ve ağır enfeksiyon geçirmesi gebeliğin sağlığı açısından risklidir. Bu nedenle hamilelik öncesinde MMR aşısı yaptırmak çok önemlidir.

Kabakulak için evde ne iyi gelir?

• Dinlenmek ve bol sıvı tüketmek
• Ağrıyı azaltmak için soğuk kompres uygulamak
• Sulu ve yumuşak gıdalar tüketmek
• Ağrı kesici ve ateş düşürücüleri hekim önerisiyle kullanmak

Kabakulak komplikasyonları nelerdir?

• Orşit: Erkeklerde testis iltihabı
• Ooforit: Kadınlarda yumurtalık iltihabı
• Menenjit: Beyin zarı iltihabı
• Pankreatit: Pankreas iltihabı
• İşitme kaybı (nadir)

Kabakulaktan korunmak mümkün müdür?

Evet. Kabakulaktan korunmanın en etkili yolu MMR aşısıdır. Bunun dışında hasta kişilerle yakın temastan kaçınmak ve kişisel hijyene dikkat etmek de koruyucu önlemler arasındadır.

Kabakulak Hakkında Sık Sorulan Sorular

• Kabakulak kaç yaşında daha sık görülür?
  En çok 5–15 yaş arası çocuklarda görülür. Ancak aşısız yetişkinlerde de görülebilir ve erişkinlerde daha ağır seyreder.
• Kabakulak kulak ağrısı yapar mı?
  Evet. Tükürük bezlerinin şişmesi kulak çevresinde baskı oluşturur ve kulak ağrısına yol açabilir.
• Kabakulak antibiyotikle geçer mi?
  Hayır. Kabakulak viral bir hastalıktır. Antibiyotikler bakterilere karşı etkilidir, bu nedenle kabakulakta kullanılmaz.
• Kabakulak işitme kaybı yapar mı?
  Çok nadir de olsa kabakulak iç kulağı etkileyebilir ve işitme kaybına yol açabilir.
• Kabakulak kaç gün bulaşıcıdır?
  Kabakulak, belirtiler başlamadan 2 gün önce ve belirtiler başladıktan sonraki 5 gün boyunca bulaşıcıdır.
• Kabakulak tehlikeli midir?
  Çoğunlukla hafif geçirilir ancak menenjit, pankreatit, orşit gibi komplikasyonlar gelişirse ciddi olabilir. Bu yüzden takip önemlidir.
• Kabakulak sonrası bağışıklık oluşur mu?
  Evet. Kabakulak bir kez geçirildiğinde genellikle ömür boyu bağışıklık kazanılır.
• Kabakulaklı çocuk okula gidebilir mi?
  Hayır. Hastalık bulaşıcı olduğundan, belirtilerin başlamasından sonraki 5 gün boyunca çocuk okula gönderilmemelidir.
• Kabakulak aşısı kaç doz yapılır?
  MMR aşısı 2 doz halinde uygulanır. İlk doz 12. ayda, ikinci doz ise 4–6 yaş arasında yapılır.
• Kabakulak gebelikten önce aşı ile önlenebilir mi?
  Evet. Hamile kalmayı planlayan kadınların MMR aşısını önceden yaptırmaları önerilir. Ancak gebelik sırasında aşı yapılmaz.

Yasal Uyarı:

Bu içerik yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Bu yazı, Kabakulak hakkında genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. İçeriğimizde yer alan bilgiler tıbbi bir teşhis, tedavi veya uzman görüşü yerine geçmez. Sağlık durumunuzla ilgili en doğru ve güncel bilgiyi almak için mutlaka bir doktora danışmalısınız. Yanlış anlaşılmalardan doğabilecek herhangi bir sorumluluk tarafımıza ait değildir.