Kunduracı Göğsü (Pektus Ekskavatum) Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Kunduracı göğsü, tıbbi adıyla Pektus Ekskavatum, göğüs kemiğinin (sternum) içe doğru çökmesiyle oluşan doğumsal bir göğüs duvarı şekil bozukluğudur. Genellikle çocukluk döneminde fark edilir ve ergenlikte daha belirgin hale gelir.

Bu durum erkeklerde daha sık görülmekle birlikte kadınlarda da rastlanabilir. Hafif olgularda estetik kaygı dışında belirti vermezken, ileri vakalarda kalp ve akciğer fonksiyonlarını etkileyebilir.

Bu yazıda kunduracı göğsünün tanımı, nedenleri, belirtileri, tanı süreci ve uygulanan ameliyatlı ve ameliyatsız tedavi yöntemleri ele alınacaktır.

İÇİNDEKİLER

• Kunduracı Göğsü Nedir?
• Kunduracı Göğsü Neden Olur?
• Kunduracı Göğsü Belirtileri Nelerdir?
• Kunduracı Göğsü Nasıl Teşhis Edilir?
• Kunduracı Göğsü Tedavisi Nasıldır?
• Kunduracı Göğsü Hastalığı ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Kunduracı Göğsü Nedir?

Kunduracı göğsü, tıbbi adıyla pektus ekskavatum, göğüs kemiğinin (sternum) içe doğru çökmesiyle ortaya çıkan doğumsal bir göğüs duvarı deformitesidir. Göğüs kafesinin ortasında gözle görülür bir çöküklük oluşturur ve genellikle çocuklukta fark edilip ergenlikte belirginleşir.

Genel Özellikleri

• Doğuştan gelen bir şekil bozukluğudur.
• Erkeklerde kızlara göre daha sık görülür.
• Göğüs ortasında çukur görünüm oluşturur.
• Bazı bireylerde yalnızca estetik sorunken, bazı kişilerde nefes darlığı veya çarpıntıya yol açabilir.

Kunduracı Göğsü Neden Olur?

Kesin nedeni bilinmemekle birlikte aşağıdaki durumlarla ilişkili olabilir:

• Genetik yatkınlık (ailede benzer vakaların olması)
• Bağ dokusu hastalıkları (Marfan sendromu vb.)
• Göğüs duvarı kıkırdaklarının dengesiz gelişimi

Ne Zaman Tehlikelidir?

• Hafif vakalar estetik sorun oluşturabilir.
• Orta ve ağır vakalarda kalp ve akciğer fonksiyonlarını etkileyebilir.

Kunduracı Göğsü Nasıl Tedavi Edilir?

• Hafif vakalarda: Egzersiz ve postür (duruş) takibi
• Orta vakalarda: Vakum cihazları ile tedavi
• İleri vakalarda: Cerrahi yöntemler (Nuss veya Ravitch ameliyatı)

Kunduracı Göğsü Neden Olur?

Kunduracı göğsü (pektus ekskavatum), göğüs kemiğinin ve kaburgaların gelişim sürecinde normalden farklı şekilde büyümesi sonucu ortaya çıkar. Bu durum göğüs kafesinin ortasında çukur bir görüntü oluşturur. Genellikle doğuştan gelir ve çoğu zaman çocuklukta fark edilir.

Kunduracı Göğsüne Yol Açan Başlıca Nedenler

• Genetik Yatkınlık: Ailede kunduracı göğsü olan bireylerde görülme riski artar. Kalıtsal geçiş gösterebilir.
• Bağ Dokusu Hastalıkları: Marfan sendromu, Ehlers-Danlos sendromu gibi bağ dokusu zayıflığına yol açan hastalıklarla birlikte görülebilir.
• Kıkırdak Dengesizliği: Kaburga kıkırdaklarının anormal büyümesi sonucu sternum (iman tahtası) kemiği içeri doğru itilir.
• Erkek Cinsiyet: Erkeklerde, kadınlara oranla yaklaşık üç kat daha fazla görülür.
• Hızlı Büyüme Dönemi: Özellikle ergenlikte hızlı boy uzamasının olduğu dönemlerde deformite daha da belirginleşebilir.

İlişkili Diğer Durumlar

Kunduracı göğsü bazı sendromlarla birlikte de görülebilir:

• Turner sendromu
• Noonan sendromu
• Poland sendromu

Kunduracı Göğsü Belirtileri Nelerdir?

Kunduracı göğsü (pektus ekskavatum), göğüs kemiğinin içe doğru çökmesiyle oluşan yapısal bir bozukluktur. Belirtiler kişinin yaşına, çöküklüğün şiddetine ve göğüs kafesinin iç organlara yaptığı baskıya göre değişiklik gösterebilir.

Yaygın Görülen Belirtiler

• Göğüs Kafesinde Çöküklük: En belirgin belirtidir. Sternum (iman tahtası) kemiğinde içeriye doğru gözle görülür bir çukur oluşur.
• Göğüs Asimetrisi: Göğsün sağ ve sol tarafı orantısız görünebilir.
• Çabuk Yorulma: Fiziksel aktiviteler sırasında hızlı yorgunluk oluşabilir.
• Nefes Darlığı: Özellikle egzersiz sırasında veya efor gerektiren durumlarda solunum zorlaşabilir.
• Göğüs Ağrısı: Bazı bireylerde göğüs bölgesinde baskı ve rahatsızlık hissi görülebilir.
• Kalp Çarpıntısı: Kalp sıkışabileceği için ritim bozukluğu veya çarpıntı hissedilebilir.

Psikolojik Belirtiler

• Vücut görünümünden rahatsızlık duyma
• Özgüven eksikliği
• Sosyalleşmede isteksizlik, özellikle ergenlik döneminde

Hangi Durumlarda Daha Ciddidir?

Belirtiler genellikle ergenlikte hızla büyüme döneminde artar. Eğer nefes darlığı, çarpıntı ve egzersiz intoleransı gibi şikâyetler belirginse ileri tetkik ve tedavi gerekebilir.

Özet

Kunduracı göğsü, estetik kaygılara neden olabileceği gibi bazı bireylerde solunum ve dolaşım sistemi üzerinde de olumsuz etkiler yaratabilir. Belirtilerin şiddeti bireye özel değerlendirilmelidir.

Kunduracı Göğsü Nasıl Teşhis Edilir?

Kunduracı göğsü (pektus ekskavatum), genellikle fiziksel muayene sırasında kolayca fark edilen bir göğüs duvarı deformitesidir. Ancak, çöküklüğün şiddetini ve iç organlara (özellikle kalp ve akciğer) olan etkilerini belirlemek için bazı tanı testlerine ihtiyaç duyulur.

1. Fizik Muayene

Doktor, göğüs kafesinde içe çöküklüğü değerlendirir. Deformitenin görünümü ve hastanın şikâyetleri incelenir. Genellikle ilk tanı burada konur.

2. Göğüs Röntgeni

Göğüs kafesinin genel yapısı görüntülenir. Ancak, yumuşak dokular ve organların durumu hakkında sınırlı bilgi verir.

3. Bilgisayarlı Tomografi (BT) – Haller İndeksi

Çöküklüğün derecesi ve iç organlara olan baskıyı en iyi gösteren yöntemdir. Bu testte Haller İndeksi hesaplanır:

• Haller İndeksi = Göğüs kafesinin en geniş mesafesi ÷ Çöküklüğün derinliği
• Normal değer: 2,5’in altı
• 3,25 ve üzeri ciddi deformite olarak değerlendirilir

4. Ekokardiyografi (EKO)

Kalbin çöküklükten etkilenip etkilenmediğini, pozisyonunu ve fonksiyonlarını ölçer. Kalp sola kaymış veya sıkışmış olabilir.

5. Solunum Fonksiyon Testleri

Akciğer kapasitesi ve nefes alıp verme fonksiyonları değerlendirilir. Kunduracı göğsü akciğer hacmini azaltabilir.

Özet

Kunduracı göğsünün teşhisinde fizik muayene genellikle yeterlidir. Ancak tedavi kararı vermek için BT, EKO ve solunum testleri gibi detaylı tetkiklerle çöküklüğün iç organlara olan etkisi mutlaka değerlendirilmelidir.

Kunduracı Göğsü Tedavisi Nasıldır?

Kunduracı göğsü (pektus ekskavatum) tedavisi, deformitenin şiddetine, yaşa, estetik kaygılara ve kalp-akciğer üzerindeki etkilerine göre belirlenir. Hafif olgularda tedavi gerekmezken, orta ve ileri vakalarda cerrahi müdahale önerilebilir.

1. Takip ve Egzersiz (Hafif Vakalar)

• Hafif çöküklüğü olan bireylerde düzenli takip yeterli olabilir.
• Postür (duruş) düzeltici ve sırt kaslarını güçlendirici egzersizler önerilir.
• Yüzme, pilates gibi sporlar fayda sağlar.

2. Vakum Bell (Vakum Zili) Uygulaması

• Göğüs üzerine yerleştirilen vakumlu aparat sayesinde negatif basınçla sternum dışa doğru çekilir.
• Özellikle çocuklarda ve ergenlik döneminde etkilidir.
• Günde birkaç saat düzenli kullanım gerekir.

3. Cerrahi Yöntemler

Nuss Ameliyatı (Kapalı Cerrahi)

• Göğüs kafesine küçük kesilerden kavisli metal çubuk yerleştirilir.
• Bu çubuk göğüs kemiğini yukarı iterek çöküklüğü düzeltir.
• 2–3 yıl sonra çubuklar alınır.

Ravitch Ameliyatı (Açık Cerrahi)

• Göğüs kafesi açılarak anormal kıkırdaklar çıkarılır.
• Daha ileri vakalarda ya da Nuss yöntemine uygun olmayanlarda tercih edilir.

4. Psikolojik Destek

Estetik kaygılar yaşayan bireylerde, özellikle ergenlerde psikolojik destek de tedaviye dahil edilmelidir.

Ne Zaman Cerrahi Gerekir?

• Haller İndeksi 3.25’in üzerindeyse
• Nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı varsa
• Estetik kaygı yaşam kalitesini etkiliyorsa

Özet

Kunduracı göğsü tedavisinde; egzersiz, vakum tedavisi ve cerrahi seçenekler bulunur. Karar, bireyin fiziki durumu ve şikâyetlerine göre uzman doktor tarafından verilmelidir.

Kunduracı Göğsü Hastalığı ile İlgili Sık Sorulan Sorular

1. Kunduracı göğsü doğuştan mı olur?

Evet. Kunduracı göğsü (pektus ekskavatum), genellikle doğuştan gelen bir göğüs duvarı deformitesidir. Bazı vakalarda bebeklikte fark edilmese de ergenlik döneminde belirginleşebilir.

2. Kunduracı göğsü kalp veya akciğerlere zarar verir mi?

Hafif vakalarda genellikle bir sağlık sorunu yaratmaz. Ancak ileri düzeydeki çöküklükler, kalp ve akciğerlerin sıkışmasına neden olarak nefes darlığı, çarpıntı, yorgunluk gibi belirtilere yol açabilir.

3. Bu hastalık sadece estetik bir sorun mudur?

Hafif vakalar estetik sorun olabilir. Ancak bazı kişilerde fiziksel şikâyetlere de yol açabilir. Estetik ve psikolojik etkiler de tedavi planlamasında önemlidir.

4. Kunduracı göğsü kendi kendine geçer mi?

Hayır. Kunduracı göğsü genellikle sabit kalır veya ergenlik döneminde daha da belirginleşebilir. Tedavi edilmediği sürece kendiliğinden düzelmesi beklenmez.

5. Cerrahi tedavi sonrası çöküklük tekrarlar mı?

Nuss veya Ravitch ameliyatları başarı oranı yüksek işlemlerdir. Nadiren, özellikle çocuk yaşta yapılan ameliyatlardan sonra büyümeye bağlı olarak tekrar çökme gözlenebilir. Bu durumda ek müdahale gerekebilir.

6. Kunduracı göğsü olan bir çocuk spor yapabilir mi?

Genellikle evet. Hafif vakalarda çocuklar spor yapabilir. Ancak ciddi vakalarda ya da nefes darlığı yaşayan bireylerde doktor kontrolü gereklidir.

7. Hangi yaşta ameliyat olmak daha uygundur?

Cerrahi müdahale için en uygun dönem genellikle 11–16 yaş arasıdır. Bu yaşlarda göğüs duvarı hala esnek olduğu için iyileşme daha kolay olur.

8. Kunduracı göğsü ölümcül müdür?

Hayır. Tek başına ölümcül değildir. Ancak şiddetli vakalarda tedavi edilmezse kalp ve akciğer fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.

9. Vakum tedavisi kalıcı çözüm sağlar mı?

Vakum tedavisi, özellikle çocuklarda ve hafif-orta vakalarda etkili olabilir. Düzenli kullanım ve takip gerektirir. Ancak ileri vakalarda tek başına yeterli olmayabilir.

10. Kunduracı göğsü ile skolyoz arasında bir ilişki var mı?

Bazı kişilerde her iki durum birlikte görülebilir. Skolyoz (omurga eğriliği) olup olmadığını anlamak için ek görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Yasal Uyarı:

Bu içerik yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Bu yazı, Kunduracı Göğsü (Pektus Ekskavatum) hakkında genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. İçeriğimizde yer alan bilgiler tıbbi bir teşhis, tedavi veya uzman görüşü yerine geçmez. Sağlık durumunuzla ilgili en doğru ve güncel bilgiyi almak için mutlaka bir doktora danışmalısınız. Yanlış anlaşılmalardan doğabilecek herhangi bir sorumluluk tarafımıza ait değildir.